Anlaşmalı boşanma Türk Medeni Kanunu’nun 166/3. maddesinde düzenlenmiş olup; esasen evlilik birliğinin temelden sarsılması nedeniyle boşanmanın bir çeşididir.
Anlaşmalı olarak boşanabilmek için Türk Medeni Kanunu 166/3. Maddesinde belirtilen şartların varlığı gerekmektedir. Söz konusu şartlar şöyledir:
- Evlilik en az 1 yıl sürmüş olmalıdır. 1 yıldan az devam eden evliliklerde anlaşmalı boşanma kararı verilmesi mümkün değildir. Evliliğin 1 yıldan az sürmesi halinde Türk Medeni Kanunu 161–166 maddesinde yer alan diğer nedenlerden birine dayalı olarak dava açmak gerekmektedir.
- Anlaşmalı boşanmak isteyen taraflar boşanma konusunda mutabık kalmalıdır. Bunun yanında velayet, nafaka, mal paylaşımı, tazminat konularında da taraflar anlaşmış olmalıdır. Bu hususların bir protokole bağlanması da davanın hızlı yürümesi açısından faydalı olacaktır.
- Bazı durumlarda tarafların anlaşması yeterli görülmeyip; hakim gerekli gördüğü takdirde tarafların ve çocukların menfaatini göz önünde tutarak anlaşma koşullarında bir kısım değişiklikler yapabilir. Bu durumda tarafların bu değişikliklere de onay vermesi halinde boşanmaya hükmolunacaktır.
- Anlaşmalı boşanmanın gerçekleşmesinin en önemli şartlarından biri de tarafların mahkeme tarafından belirlenen gün ve saatte duruşmada bulunması ve anlaşma şartlarını ve boşanmayı kabul ettiğini mahkeme huzurunda sözlü olarak beyan etmesidir. Taraflardan birinin duruşmaya katılmaması ya da anlaşmayı kabul etmediğini beyan etmesi halinde yine boşanma gerçekleşmeyecektir.
Yukarıdaki şartların hepsinin gerçekleşmesi halinde mahkeme tarafından boşanmaya karar verilecektir. Anlaşmalı boşanma davası açılması halinde başkaca herhangi bir inceleme yapılmasızın ve kusur durumuna bakılmaksızın boşanmaya karar verilir. Bu nedenle hem kısa sürmesi hem de manevi etkileri yönünden günümüzde en çok başvurulan boşanma nedenidir.
